Definicija DICOM standarda
DICOM (Digital Imaging and Communications in Medicine) standard je skup pravila, koji omogućava da se medicinski snimci i informacije razmenjuju između kompjutera i bolnica. Standard uspostavlja zajednički jezik, koji omogućava da se medicinski snimci i informacije, koji su načinjeni na jednoj vrsti opreme proizvođača, mogu da se koriste na digitalnim sistemima drugih proizvođača.
DICOM nije samo fajl format. DICOM omogućava prenos podataka, skladištenje i dizajniran je da obuhvati sve funkcionalne aspekte digitalne medicine u oblasti snimaka. Takođe, PACS informacioni sistemi se uvek pominju kada se govori o DICOM standardu. Oni su direktno povezani sa DICOM standardom. PACS sistemi su medicinski informacioni sistemi, koji su dizajnirani da skladište, distribuiraju i prikazuju digitalne medicinske snimke. Dakle, oni omogućavaju pregled medicinskih snimaka sa CT skenera, PET skenera, ultrazvučnih aparata… Teško se može zamisliti savremena medicina bez DICOMa i PACSa.
Kako DICOM funkcioniše?
Sve podatke u realnom svetu: pacijente, studije, medicinsku opremu, DICOM vidi kao objekte sa odgovarajućim svojstvima, odnosno atributima. DICOM to naziva IOD (eng. Information Object Definition). Dakle, IOD predstavlja kolekciju atributa, koji opisuju neki objekat. IOD pacijenta može biti: ime i prezime, godina rođenja, težina itd. U širem smislu (pacijent kao i svaki drugi DICOM objekat) sastoji se od skupa atributa, medđutim DICOM održava listu svih standardnih atributa (više od 2000), poznatijih kao DICOM rečnik podataka (eng. DICOM data dictionary), kako bi obezbedio doslednost u imenovanju atributa. Na primer, atributi pacijenta kao što su ime i prezime, godina rođenja, težina, su uključeni u DICOM rečnik podataka. Svi DICOM atributi su oblikovani u skladu sa 27 tipova podataka – vrednostima reprezentacije (eng. Value Representation -VR) što odgovara datumima, vremenima, imenima..
Kada se akviziraju novi snimci, oni mogu da se prenose između različitih DICOM uređaja i aplikacija (aplikacionih entiteta, eng. Application Entity). DICOM ovaj proces “zahteva“ i “razmene“ podataka naziva service-rendering model, u kome DICOM aplikacije obezbedjuju servise (usluge) jedni drugima. DICOM ove asocijacije zove SOP (Service-Object Pairs) i grupiše ih u SOP klase. Na primer, cuvanje CT snimaka iz digitalnog CT skenera za digitalnu PACS arhivu, odgovara CT SOPu za skladištenje (eng. CT Storage SOP) kao što je prikazano na slici 1. U ovom primeru, CT snimak predstavlja DICOM IOD (DICOM objekat podataka).
CT skener poziva servis za skladištenje iz arhive, zatim arhiva obezbeđuje servis za skladištenje skeneru. Razlika između servisa za zahtev i servisa koji pružaju servise, DICOM naziva Service Class Users (SCU) i Service Class Providers (SCP). U konkretnom primeru, CT skener predstavlja korisnika – SCU, a digitalna arhiva predstavlja server – SCP.
Svaka mrežna razmena između SCU i SCP naziva se asocijacija (eng. association). Svaki mrežni prenos podataka, počinje sa uspostavljanjem asocijacije – DICOM sporazumevanje, kada dve aplikacije razmenjuju podatke. Mnoge DICOM uređaje, i aplikacije, proizvode različiti proizvođači, i zato je važno da svaki DICOM uređaj bude praćen svojim DICOM izveštajem o konformaciji od proizvođača. Ovaj izveštaj objašnjava koje SOP servise uređaj podržava, i u kojoj meri (da li podržava SCU ili SCP ili oba servisa). Dakle, DICOM izveštaj o konformaciji predstavlja najosnovnije uputstvo o svakom DICOM uređaju. Na primer, ako bolnica kupi digitalnu arhivu koja podržava samo servis za skladištenje (CT Storage SCU), a ne podržava SCP servis za skladištenje (CT Storage SCP), bolnica neće moći da u njoj skladišti CT snimke. Digitalna arhiva neće biti u stanju da obezbedi CT servis za skladištenje.
Zvaničan sajt DICOM komiteta: