PACS sistemi

Definicija PACS sistema

Sistemi za arhiviranje slike i komunikaciju (eng. Picture Archiving Communication Systems- PACS), su sistemi koji omogućavaju arhiviranje, pregled i distribuciju medicinskih snimaka. PACS je sistem koji manipuliše medicinskim snimcima i informacijama. PACS komunicira sa bolničkim informacionim sistemima, radiološkim informacionim sistemima, odeljenskim informacionim sistemima i omogućava čuvanje i distribuciju snimaka: radiolozima, lekarima u bolnicama, lekarima u udaljenim bolnicama. Dakle, PACS može biti integrisan u radiološke informacione sistemime, ili u bolničke informacione sisteme.

PACS skladišti snimke sa različitih medicinskih uređaja (modaliteta): ultrazvuka, magnetne rezonance (eng. MR), PET skenera, CT skenera, endoskopije (eng. ENDO), mamograma (eng. MG), digitalne radiografije (eng. DR), kompjuterizovane radiografije (eng. CR), nuklearne medicine (eng. NM)…

Arhitektura PACS-a

Arhitektura PACS-a sastoji se od servera (centralnog računara) u kome se nalazi PACS softver za upravljanje medicinskim snimcima, i od klijenata (CT skenera, PET skenera, ultrazvučnih uređaja i računara). Snimci su čuvaju u DICOM formatu (standardu). Na klijentskim računarima nalazi se DICOM Viewer, softver koji omogućava pregled medicinskih snimaka.

Snimci sa CT skenera, PET skenera, i ultrazvučnih uređaja, se uz pomoć DICOM standarda, šalju ka serveru koristeći DICOM C-Store protokol, i zatim server arhivira snimke. Server i klijent, komuniciraju koristeći DICOM protokol (DICOM C-Store or Query & Retrieve). Klijentski računari, uz pomoć posebnog softvera “DICOM Viewera”, omogućavaju pregled medicinskih snimaka, a postoji i mogućnost komentarisanja nalaza.

Svaki računar u PACS mreži se identifikuje po svojoj mrežnoj adresi, komunikacionom portu (TCP/IP), i po imenu. Takođe za rad sa PACSom potrebno je obezbediti hard diskove većeg kapaciteta, kao i savremene monitore, kako bi prikaz snimaka bio što kvalitetniji. Monitori sa 3 megapiksela, su potrebni za čitanje standardnih rendgentskih snimaka, a monitori sa 5 megapixela, su potrebni za pregled mamografskih snimaka.

Slika 1: Klasična PACS arhitektura

Koristi od uvođenja PACS-a

PACS se najviše koristi u radiologiji, i uštede koje PACS obezbeđuje u ovom segmentu su značajne. Nekada su se snimci skladištili u radiološkim odeljenjima i to je dovodilo do prenatrpanosti i neorganizovanosti snimaka. Danas se ovi snimci čuvaju elektronski, na računaru, i ušteda u prostoru je vrlo značajna. Zahvaljujući PACSu, ne postoji više potreba za izradom skupih snimaka, jer se snimci arhiviraju na diskovima.